Taahhüt Sözleşmesi ve İhlali Suçu

 TAAHHÜT SÖZLEŞMESİ 

TAAHHÜT SÖZLEŞMESİ NEDİR?

Taahhüt sözleşmesi, borçlunun borcunu ödeyeceğini icra memuru karşısında yazılı olarak taahhüt etmesidir. Taahhüt sözleşmesi ile borçlu hakkında yapılan icra takip işlemleri durmaktadır. Borçlu ve alacaklının iradeleri sonucunda taksitle veya peşin olarak ödenmesi kararlaştırılabilir. Borçlunun taahhüde rağmen ödemesini yapmadığı durumda icra takibi kaldığı yerden devam eder.

TAAHÜT SÖZLEŞMESİNİN ZAMANI

Taahhüt sözleşmesi haciz işlemi yapılmadan önce ve yapıldıktan sonra yapılabilir. Bu iki durum arasında bazı farklılıklar mevcuttur. Haciz işleminden önce yapılan taahhüt sözleşmesinde borçlu ve alacaklının açık rızası ile yazılı şekilde taksit miktarları ve taksit tarihleri belirli olmak şartı ile yapılabilir. Bu durumda haciz işlemi borçlu taksitlerini düzenli bir şekilde ödediği sürece yapılamamaktadır. 

İkinci durum ise haciz işleminden sonra taahhüt sözleşmesinin yapılmasıdır. Bu durumda haciz işleminden sonra fakat satış işleminden önce olmak şartıyla İİK m.111 deki şartlara uygun şekilde ödeme yapacağını taahhüt ederse alacaklının rızası aranmaksızın icra takibi durur ve sözleşme kurulur. Fakat bu ikinci durum için alacaklının satış talebinden önce borcunu asıl bakiyenin dörtte bir oranından az olmayacak ve 3 ayı geçmeyecek taksitlerle ödemeyi taahhüt etmesi gerekmektedir. Bu durumda alacaklının rızası aranmamaktadır.

TAAHHÜT SÖZLEŞMESİNİN ŞARTLARI

Taahhüt yazılı ve imzalı bir şekilde yapılmalıdır. (borçlunun ve icra müdürünün imzası ile hacizden önce yapılması durumunda alacaklının imzası)

Alacağın her bir kaleminin belirtilerek hesaplanmış olması gerekmektedir.

Ödeme tarihleri kesin ve açık şekilde belirtilmiş olmalıdır.

Kayıtsız ve şartsız bir şekilde ödeme taahhüt edilmelidir.

Geçerli bir icra takibi olmalıdır.

TAAHHÜTÜ İHLAL SUÇU

Borçlunun, taahhüdünü yerine getirmemesi durumunda ihlal suçu oluşmaktadır. Bu suçun olması için borçlunun taksitlerinden yalnızca birini ödememesi yeterlidir. Ayrıca alacaklının zararına hareket etmiş olması veya kötü niyetli olması aranmamaktadır. Ancak taahhüdünü yerine getirmemesinde haklı bir sebebinin bulunması durumunda borçlu cezalandırılamaz. Bu suç şikayete bağlı bir suçtur. Alacaklı, ihlali öğrendikten itibaren 3 ay içerisinde, her halde ihlalden itibaren 1 yıl içerisinde şikayette bulunmalıdır. Görevli mahkeme icra ceza mahkemesidir, yetkili mahkeme ise icra takibinin başlatıldığı dairenin bulunduğu yer mahkemesidir. 

TAAHHÜTÜ İHLAL SUÇUNUN CEZASI

Hukuk sistemimizde tazyik hapsi olarak düzenlenen ceza 3 ayı geçmemek şartı ile tazyik hapsine hükmedilir. Tek bir taahhütname için birden çok defa tazyik hapsine hükmedilebilecekse de bir taahhütnameden dolayı toplamda 3 aydan fazla tazyik hapsine hükmedilemez. 

Taahhüdü ihlal suçu, şikayete bağlı bir suç olduğundan ötürü şikayetin geri alınması durumunda ceza da ortadan kalkmaktadır. Aynı şekilde borçlunun ödemediği taksiti veya borcun tamamını ödemesi durumunda da ceza ortadan kalkmaktadır. Fakat bu ikinci durum için borcun, icra dairesine ödenmelidir. 

İLGİLİ MEVZUATLAR

İKK Madde 111 "Borçlu alacaklının satış talebinden evvel borcunu muntazam taksitlerle ödemeği taahüt eder ve birinci taksiti de derhal verirse icra muamelesi durur. Şukadar ki borçlunun kafi miktar malı haczedilmiş bulunması ve her taksitin borcun dörtte biri miktarından aşağı olmaması ve nihayet aydan aya verilmesi ve müddetin üç aydan fazla olmaması şarttır. (Ek fıkra: 9/11/1988-3494/13 md.; Değişik üçüncü fıkra: 17/7/2003-4949/26 md.) Borçlu ile alacaklının borcun taksitlendirilmesi için icra dairesinde yapacakları sözleşme veya sözleşmelerin devamı süresince 106 ve 150/e maddelerindeki süreler işlemez. Ancak bu sözleşme veya sözleşmelerin toplam süresinin on yılı aşması hâlinde, aştığı tarihten itibaren süreler kaldığı yerden işlemeye başlar. (Değişik fıkra: 9/11/1988-3494/13 md.) Taksitlerden biri zamanında verilmezse icra muamelesi ve süreler kaldığı yerden devam eder. (Ek fıkra:24/11/2021-7343/11 md.) Borçlunun borcunu muntazam taksitlerle ödemeyi taahhüdü veya alacaklı ile borçlunun hacizden önce ya da hacizden sonra borcun taksitlendirilmesi için yapacakları sözleşme nedeniyle icra dairesinde düzenlenecek tutanak veya kâğıt, damga vergisinden istisnadır." 

İKK madde 340 "111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez."

İKK madde 347 "Bu Bapta yer alan fiillerden dolayı şikâyet hakkı, fiilin öğrenildiği tarihten itibaren üç ay ve her halde fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl geçmekle düşer."

İKK madde 348 "Bu Bapta yer alan fiillerden dolayı yetkili icra mahkemesi, icra takibinin yapıldığı yerdeki mahkemedir."