Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI

HAGB Nedir?

HAGB mahkemenin hükmünün açıklanmasının geri bırakılarak hukuki manada hiçbir sonuç doğurmamasına, denetim süresi içinde yükümlülükleri yerine getirdiği takdirde davanın düşmesine sebep olan ve hükmü ortadan kaldıran, sanık hakkında bir hukuki sonuç doğmamasını sağlayan adeta bu suçu işlenmemiş gibi yapan  bir kurumdur. HAGB kararları adli sicil kaydında kendine özgü bir alana kayıt edilir ve kurumlar ve şahıslar tarafında öğrenilemez. HAGB kararı sadece kovuşturma ve soruşturma aşamalarında cumhuriyet savcısının, hakimin veya heyetin talebi üzerine istenebilir.

HAGB kararı şartları;

Sanığın daha öncesinde kasıtlı bir suç işlememiş ve hüküm giymemiş olması

Yargılama sonucu sanığın iki yıl ya da daha az cezaya mahkum edilmesi ya da para cezası alması

Suç sebebiyle mağdurun uğradığı zararın giderilmesi

Mahkemenin sanığın tekrar suç işlemeyeceğine ikna olması

Sanığın HAGB’yi onaylaması

HAGB Kararı ve Denetim

HAGB kararı verildikten sonra sanığın denetim süresi 5 yıldır. 18 yaşından küçükler için denetim süresi 3 yıldır. 5 yıllık süre içerisinde tekrar kasıtlı bir suçtan hüküm giymesi durumunda ya da yükümlülüklerine yerine getirmemesi durumunda geriye bırakılan hüküm de açıklanarak hüküm verilir. Denetim süresi içerisinde tekrar suç işlenmesi durumunda ilk suçta verilen HAGB kararının açıklanabilmesi için ikinci suçun mahkumiyetle kesinleşmesi gerekmektedir. Mahkeme 1 yılı geçmemek üzere denetimli serbestlik tedbirine hükmedebilir.

HAGB’nin Uygulanamayacağı Suçlar;

İki yıl üstü hapise veya adli para cezası gerektiren suçlar

AY 174. Maddesindeki inkilap kanunlarında yer alan suçlar

6222 sayılı sporda şiddet ve düzensizliğin önlenmesine dair kanun kapsamındaki suçlar

Şike ve teşvik suçları

477 sayılı disiplin mahkemeleri kuruluşu, yargılamakta usulü ve disiplin suç ve cezaları hakkındaki kanun kapsamındaki disiplin suç ve cezaları

Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçu

İmar kirliliğine neden olma suçu

İcra İflas K  anunu’nda yer alan suçlar

Disiplin hapsi ve tazyik hapsi gerektiren fiiller.

MEVZUAT

CMK madde 231/6 ve devamı

…

6) (Ek: 6/12/2006-5560/23 md.) Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,

b) Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,

c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi, gerekir. (Ek cümle: 22/7/2010 - 6008/7 md.) Sanığın kabul etmemesi hâlinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmez.

(7) (Ek: 6/12/2006-5560/23 md.) Açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilen hükümde, mahkûm olunan hapis cezası ertelenemez ve kısa süreli olması halinde seçenek yaptırımlara çevrilemez.

(8) (Ek: 6/12/2006-5560/23 md.) Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur. (Ek cümle: 18/6/2014- 6545/72 md.) Denetim süresi içinde, kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilemez. Bu süre içinde bir yıldan fazla olmamak üzere mahkemenin belirleyeceği süreyle, sanığın denetimli serbestlik tedbiri olarak;

a) Bir meslek veya sanat sahibi olmaması halinde, meslek veya sanat sahibi olmasını sağlamak amacıyla bir eğitim programına devam etmesine,

b) Bir meslek veya sanat sahibi olması halinde, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına,

c) Belli yerlere gitmekten yasaklanmasına, belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü kılınmasına ya da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesine,

karar verilebilir. Denetim süresi içinde dava zamanaşımı durur.

(9) (Ek: 6/12/2006-5560/23 md.) Altıncı fıkranın (c) bendinde belirtilen koşulu derhal yerine getiremediği takdirde; sanık hakkında mağdura veya kamuya verdiği zararı denetim süresince aylık taksitler halinde ödemek suretiyle tamamen gidermesi koşuluyla da hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.

(10) (Ek: 6/12/2006-5560/23 md.) Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanın düşmesi kararı verilir.

(11) (Ek: 6/12/2006-5560/23 md.) Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlemesi veya denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranması halinde, mahkeme hükmü açıklar. Ancak mahkeme, kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getiremeyen sanığın durumunu değerlendirerek; cezanın yarısına kadar belirleyeceği bir kısmının infaz edilmemesine ya da koşullarının varlığı halinde hükümdeki hapis cezasının ertelenmesine veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar vererek yeni bir mahkûmiyet hükmü kurabilir.

(12) (Ek: 6/12/2006-5560/23 md.) Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edilebilir. 72

(13) (Ek: 6/12/2006-5560/23 md.) Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından istenmesi halinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanılabilir.

(14) (Değişik: 23/1/2008 – 5728/562 md.) Bu maddenin hükmün açıklanmasının geri

bırakılmasına ilişkin hükümleri, Anayasanın 174 üncü maddesinde koruma altına alınan inkılâp kanunlarında yer alan suçlarla ilgili olarak uygulanmaz.